Müslümanlar; Jeoloji, Mineroloji, Botanik, Zooloji, Matematik, Fizik, Kimya, Tıp, Eczacılık gibi pek çok alanda keşifler yaparak, bu ilimlerin gelişmesine büyük katkılar sağladılar. Mesela İbn-i Sînâ (980-1037), 29 farklı konudaki keşifleriyle, Avrupalı ilim adamlarına öncülük yapan büyük bir âlimdir. Tıp konusunda yazdığı "el-Kânûn fi't-tıp" kitabı, Avrupa üniversitelerinde 600 sene ders kitabı olarak okutulmuştur. Gözdeki retina tabakasının fonksiyonundan ilk bahseden İbn-i Rüşd'dür (1126-1198). Ali bin İsa'nın (XI. asır) göz üzerine yazdığı Tezkiretü'l-Kehhâlîn isimli eseri, asırlarca sahasında tek kitap olarak kalmış, Latince,Almanca,Fransızca gibi dillere tercüme edilmiştir. Ammâr bin Ali (XI. asır), 9 asır evvel göz ameliyatı yapmış ve kataraktı nasıl çıkardığını "el-Müntehab fî ilâci'l-ayn" isimli eserinde tafsilatıyla anlatmıştır. Bu kitap da, Latince, Almanca gibi farklı dillere tercüme edilmiştir.
Küçük kan dolaşımını 1210-1288 yılları arasında yaşayan İbnü'n-Nefis keşfetti ve bunu İbn-i Sînâ'nın "Kânûn" kitabına yazdığı şerhte tafsilatıyla anlattı. Akşemseddin Hazretleri (1389-1459), "Maddetü'l-Hayât" isiöli kitabında, ilk defa mikroplardan bahsetti.
Matematikte "sıfır"ı ilk kullanan Hârizmî (780-850), "el-Cebr ve'l-Mukâbele" kitabıyla Cebir ilminin temellerini attı. Mûsâ'nın oğulları (IX. asır), dünyanın çevresini çok az bir hata ile ölçtüler. Pek çok ilim dalında keşifler yapan Bîrûnî (973-1051), dünyanın hem kendi etrafında, hem de güneşin etrafında döndüğünü ispatladı. Hindistan'ın Nendene şehri yakınlarında yaptığı çalışmalar netîcesinde yerin çapını ölçmeyi başardı. Bu mevzuda ortaya koyduğu kanun, Avrupa'da "Bîrûnî Kâidesi" diye tanındı. Battâni (Albategni), 24 saniye farkla Güneş Yılı'nı hesapladı. İlk uçuş denemesini İsmail Cevherî (950-1010) yaptı. Uçağın öncülüğünü 880'de İbn-i Firnâs yaptı. Kuş tüyü ve kumaş geçirdiği uçağıyla, uzun süre havada kaldı ve süzülerek yere indi. Râzî (864-925), yer çekiminden bahsetti. Kristof Kolomb (1446-1506), Amerika'nın varlığını müslümanlardan, bilhassa İbn-i Rüşd'ün kitaplarından öğrendiğini kaydeder. İdrisî (1100-1166), 8 asır evvel, zamanımızın dünya haritalarına benzer haritalar çizebildi. Dineverî (v. 895), altı ciltlik büyük botanik ansiklopedisi "Kitâbu'n-Nebât" 'ı hazırladı. Bu eserinde, bitkilerin sadece dış görünüşünü tarif etmekle kalmıyor, aynı zamanda besleyicilik değerinden, tıbbî ve diğer husûsiyetlerinden, yetiştikleri yerlerden bahsediyor ve onları tasnif ediyordu. Câhız (v.869), hayvanların hayatı hakkında "Kitâbü'l-Hayevân" ismiyle yedi ciltlik kocaman bir kitap bıraktı.
Erkam Takvimi (16-17 Şubat)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder